İlham kaynaklarına geçmeden önce farkındalık temelli yaşamsal öncelikleri belirlemek
gerekir. Beynini kullanmak özgürleşmenin ön adımıdır. Düşünen insan, yaşam gereklerini
üretir. Üreten insan bağımsızlığını kazanır. Atalarımız demiş ki; “Sokma akıl üç adım
gider(!)” Başkalarının aklıyla hareket edenler, kendilerinden uzaklaşır ve güdülebilir hale
gelir. Düşünce insan çıktısıdır. İnsan olmak ve insanlığını sürdürmek düşünmekle olanaklıdır.
Düşünce ortamları; okumak, yazmak, konuşmak, tartışmak ve düşünmeyi alışkanlık haline
getirmek gerekir. Düşünceyi tetikleyen soru sormak ve sorulara yanıt aramaktır. Sorun yaşama
ilişkin olduğundan, yaşam biliminden yararlanmak gerekir.
İlham, bazen bir kelimede saklıdır; bazen bir rüzgârın esintisinde, bazen de bir bakışta. Ama
onu çağırmanın yolları vardır. İşte ilhamı bulmak ve beslemek için kullanabileceğimiz bazı
güçlü yöntemler:
1-Doğa üretilmişlerin ve üretilebileceklerin birincil kaynağıdır; ona bakmak değil, görmek
gerek. Görmek olgusu algılamak, çözümlemek ve çıkarsamada bulunmaktır.
2-Çevreyi seyrederek yürümek; yeni, farklı ve belki de beklenmeyen şeylerin usa düşmesine
neden olabilir.
3-Renkler, sesler ve kokular zihnini tazeler, duygularını harekete geçirir. Bunun için
yürüyerek olası çevreyi yenilemek.
4-Sanat eserleri, başka dünyaların kapılarını aralar. Üretilmişler, üretilebileceklerin
öncülleridir.
5-Müzeler, galeriler, tiyatrolar ya da bir romanın satır araları…Yaşam bilimi ile ilgili yazılmış
olanları okumak ve okunanlar üzerine düşünmek.
6-Sanat, duygularını harekete geçirir ve hayal gücünü genişletir. Sanat tasarlayarak üretmek,
üretirken yaratmaktır. Usta yapmadan olacak olanı görürken, sıradanlar yapıldıktan sonra
görür. Sanatçı ise, yapmadan görebildiklerine yüreğini katarak yeni şeyler ekleyebilir. Bu
nedenle sanatçı, yarınları bugünlere taşıyabilendir!
7-Müzik, ruhun ritmini bulmana yardımcı olur. Müzik yaşamın ateşleyicisidir ve bir
kıvılcımla yola çıkar. Bir melodi seni geçmişe götürebilir ya da geleceğe ilham verebilir.
8-Duygularınla bağ kurmak, yaratıcı düşünmeyi tetikler. Hiç kuşkusuz, işin özü düşünmektir
ki, beyin bunun için var. Var olanı etkili biçimde kullanmak bir hak olmaktan öte; yaşamsal
bir görevdir.
9-Yeni yerler, yeni insanlar, yeni kültürler görmek için alışılmış ortamdan çık. Konfor
alanından çıkmak, bakış açını değiştirir. Her yolculuk, bir iç keşif olabilir.
10-Yazmak, düşünceleri düzenler ve duyguları açığa çıkarır. Günlük tutmak, içsel sesini
duymanı sağlar. Yazarken fark etmediğin fikirler ortaya çıkabilir. Kendinle ya da başkalarıyla
fikir üretme seansları düzenle. Konu ne olursa olsun, serbest çağrışım ilhamı tetikler.
Beklenmedik fikirler, yaratıcı kıvılcımlar doğurur.

İlhamı bulmak, bazen onu aramaktan çok, ona alan açmakla ilgilidir. Rutinden çık, zihnini
serbest bırak, duygularını dinle. Ve unutma: İlham, ona hazır olanlara gelir. Hazır olmak
bilinçli bir çaba gerektirir.
Bu sıralananlar, Musa’nın on emri değil ama herkes kendi Musa’sını kendisi için yaratabilir.