İnsan­la­rın yeni bu­luş­la­ra ba­kı­şı ge­nel­lik­le tem­kin­li ol­muş­tur. Fakat son yıl­lar­da tek­no­lo­jik ge­liş­me­ler her ne­den­se bu al­gı­yı de­ğiş­tir­di. Tek­no­lo­ji ile her şeyi çö­ze­bi­li­riz al­gı­sı her top­lum­da artık kabul gör­mek­te­dir. Oysa ye­ni­lik­le­rin insan ha­ya­tı­nı tüm­den de­ğiş­ti­re­ce­ği var­sa­yı­mı za­man­la ye­ri­ni daha makul bek­len­ti­le­re bı­ra­kır. Ateş keş­fe­dil­di­ğin­de her şeyi pi­şi­re­rek tü­ket­me al­gı­sı oluş­tu. Te­ker­lek bu­lun­du diye artık in­san­lar bun­dan böyle yü­rü­me­ye­cek­ti! Sa­na­yi dev­ri­mi ol­du­ğun­da her şey ma­ki­na­la­rın gücü kadar ola­cak­tı.
Bil­gi­sa­yar bu­lun­du artık insan ha­ya­tı tüm­den de­ği­şe­cek­ti. İnter­net ve onun de­va­mın­da­ki yapay zekâ çı­kın­ca in­san­lar hiç­bir şey yap­ma­ya­cak dü­şün­ce­si oluş­tu.
As­lın­da öyle ol­mu­yor ve ol­ma­ya­cak da…
Yeni bir te­miz­lik ro­bo­tu çı­kın­ca ka­dın­lar artık ev te­miz­li­ği yap­ma­ya­cak­tı. Oysa her evde halen kla­sik te­miz­lik set­le­ri bir yerde du­ru­yor. Mu­ci­ze­vi so­nuç­la­rı bek­le­mek bir abar­tı olu­ve­ri­yor za­man­la.

Dün­ya­da in­san­la­rın gün­lük ve ge­le­cek­te­ki tüm so­run­la­rı­nı çö­zecek bir tek­no­lo­ji yok ve ol­ma­sı da müm­kün değil. Çünkü insan bey­ni­nin sı­nır­la­rı­na hiç­bir yapay zekâ uy­gu­la­ma­sı ula­şa­ma­ya­cak. Yük­le­nen prog­ram­lar, al­go­rit­ma­lar oluş­tu­ru­la­rak kısa sü­re­de sonuç veren ve kar­ma­şık­lı­ğı diz­gin­le­yen bir oto­ba­na ben­ze­te­bi­li­riz. Şu anda yeni ol­du­ğu için gü­cü­nü aşan öv­gü­le­re mu­ha­tap olu­yor. Za­man­la sahip ol­du­ğu stok bil­gi­ler aza­la­cak; hız, ve­ri­le­ri çö­züm­le­me ve al­ter­na­tif­le­ri de­ğer­len­dir­me gibi iş­lev­le­ri ye­ri­ne ge­ti­recek. Za­man­la yeni bir
nor­mal­leş­me dö­ne­mi­ne gi­ri­lecek.

Doğal ola­rak bu ko­nu­da fark­lı dü­şü­nen­ler de var­dır. Bun­la­ra göre ise yapay zekâ in­san­la­rın ya­şa­ma şek­li­ni tüm­den de­ğiş­ti­recek ve in­sa­na ait bir­çok özel­lik iş­le­vi­ni ye­ti­recek, bunun ye­ri­ne al­go­rit­ma­lar ve çip­ler bizi yö­ne­tecek. Bu kadar kolay değil. Etik ya­nı­nı bir ta­ra­fa bı­ra­kır­sak in­san­la­rın ih­ti­yaç­la­rı­nı ne yapay zekâ ne de başka bir tek­no­lo­ji kar­şı­la­ya­bi­lir.
Çünkü insan fiz­yo­lo­ji­siy­le, psi­ko­lo­ji­siy­le, sos­yo­lo­ji­siy­le ve bun­la­rın alt üni­te­le­rin­den mü­te­şek­kil bir var­lık­tır. Tek­no­lo­ji sa­de­ce ya­şa­mı ko­lay­laş­tı­ran bir me­ka­niz­ma­dan öte bir şey de­ğil­dir. Her ha­lü­kar­da yapay zekâ artık ha­ya­tı­mı­zın her aşa­ma­sın­da ola­cak. Ancak abar­tıl­dı­ğı gibi ol­ma­ya­cak diye dü­şü­nü­yo­rum. Ha­ya­tın mer­ke­zin­de yine in­san­lar ola­cak fakat işler daha ko­lay­la­şa­cak. Ba­sın­dan ve bazı dü­şün­ce ku­ru­luş­la­rı şu mes­lek­ler yok ola­cak diye ha­bi­re haber ya­pı­yor­lar. Bence mes­lek­ler yok ol­ma­ya­cak sa­de­ce üre­tim sü­reç­le­ri ve muh­te­va­la­rı de­ği­şecek.
Yapay ze­kâ­yı o kadar abart­tık ki sanki in­san­la­rın ye­ri­ni bu tek­no­lo­ji ala­cak.

Doğal ola­rak dün­ya­da­ki tüm ge­liş­me­le­ri ya­kın­dan takip etmek ge­re­kir. Fakat olup bi­te­ne aşırı anlam yük­le­mek yan­lış ter­cih­le­re in­sa­nı ite­bi­lir. Daha yakın za­man­da kod­la­ma re­vaç­ta iken şimdi bir­ço­ğu­nu yapay zekâ ya­pa­bi­li­yor. Üst dü­zey­de­ki iş­lem­ler için süper be­yin­le­re ih­ti­yaç var. Fakat baş­lan­gıç kod­la­ma­lar artık zor değil. Yapay zekâ bunu ya­pa­bi­li­yor. Si­li­kon va­di­sin­de­ki tek­no­lo­ji fir­ma­la­rın­da ça­lı­şan mü­hen­dis­le­rin yüzde %15 e ya­kı­nı bu yıl işini kay­bet­ti. Bu ge­liş­me­le­ri iyi oku­mak ge­re­kir. Bil­gi­sa­yar mü­hen­dis­li­ği ve yapay zekâ bölüm kon­ten­jan­la­rı­nı ar­tır­mak veya ye­ni­le­ri­ni açmak bu alan­da yakın ge­le­cek­te iş­siz­li­ği art­tı­ra­bi­lir.
Bu ne­den­le iyi plan­la­ma­lar ya­pa­rak insan kay­nak­la­rı­nı ihdas etmek ve is­tih­dam ya­pı­la­bi­lecek dü­zey­de bö­lüm­ler açmak doğru bir uy­gu­la­ma ola­cak­tır.

Her şeyi yapay ze­kâ­ya en­deks­le­mek top­lu­mun bek­len­ti­le­ri­ni ar­tır­mak­tan ve be­ce­ri­le­ri ay­nı­laş­tır­mak­tan başka bir şey de­ğil­dir. İnsa­nın yaşam alış­kan­lık­la­rı, bek­len­ti­le­ri, ha­ya­tı an­la­ma ve an­lam­lan­dır­ma ih­ti­yaç­la­rı yapay ze­kâ­ya kur­ban edi­lecek kadar basit de­ğil­dir.
Tek­no­lo­ji zirve de yapsa in­sa­nın mer­ke­zin­de ol­ma­dı­ğı bir yaşam an­lam­lı de­ğil­dir. Bu ne­den­le yapay ze­kâ­ya çok anlam yük­le­me­mek ge­re­kir. Za­man­la bu tek­no­lo­ji bir­çok so­ru­nu çö­ze­bi­lir ancak hiç­bir zaman in­sa­nın ye­ri­ni al­ma­sı müm­kün de­ğil­dir.