Stres , belirli bir biyolojik yanıtı tetikleyen bir durumdur. Bir tehdit veya büyük bir zorluk algıladığınızda, vücudunuzda kimyasallar ve hormonlar yükselir.Stres, stres etkeniyle savaşmak veya ondan kaçmak için savaş ya da kaç tepkinizi tetikler. Tipik olarak, tepki oluştuktan sonra vücudunuz gevşemelidir. Çok fazla sürekli stres, uzun vadeli sağlığınız üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir.
Her stres kötü müdür?
Stres mutlaka kötü bir şey değildir. Avcı-toplayıcı atalarımızın hayatta kalmasına yardımcı olan şey buydu ve bugünün dünyasında da aynı derecede önemli. Bir kazadan kaçınmanıza, sıkı bir teslim tarihine uymanıza veya kaosun ortasında aklınızı başınıza almanıza yardımcı olduğunda sağlıklı olabilir.Hepimiz zaman zaman stresli hissederiz, ancak bir kişinin stresli bulduğu şey, diğerinin stresli bulduğundan çok farklı olabilir. Bunun bir örneği topluluk önünde konuşma olabilir. Bazıları bunun heyecanını sever ve diğerleri bu düşünceyle felç olur.Stres de her zaman kötü bir şey değildir. Örneğin, düğün gününüz iyi bir stres türü olarak kabul edilebilir.
Ancak stres geçici olmalıdır. Savaş ya da kaç anını geçtikten sonra, kalp atış hızınız ve nefesiniz yavaşlamalı ve kaslarınız gevşemelidir. Kısa süre içerisinde vücudunuz herhangi bir kalıcı olumsuz etki olmadan doğal haline dönmelidir.Öte yandan, şiddetli, sık veya uzun süreli stres zihinsel ve fiziksel olarak zararlı olabilir .Hayat olduğu gibi, stresi tamamen ortadan kaldırmak mümkün değildir. Ancak mümkün olduğunda bundan kaçınmayı ve kaçınılmaz olduğunda yönetmeyi öğrenebiliriz.
Stresi tanımlama
Stres, potansiyel olarak tehlikeli bir duruma verilen normal bir biyolojik tepkidir. Ani bir stresle karşılaştığınızda, beyniniz vücudunuzu adrenalin ve kortizol gibi kimyasallar ve hormonlarla doldurur.Bu, kalbinizin daha hızlı atmasını sağlar ve kanı kaslara ve önemli organlara gönderir. Kendinizi enerjik hissedersiniz ve farkındalığınız artar, böylece acil ihtiyaçlarınıza odaklanabilirsiniz. Bunlar, stresin farklı aşamaları ve insanların nasıl uyum sağladığıdır.
Stres hormonları
Tehlikeyi hissettiğinizde, beyninizin tabanındaki hipotalamus tepki verir. Adrenal bezlerinize bol miktarda hormon salgılayan sinir ve hormon sinyalleri gönderir . Bu hormonlar, doğanın sizi tehlikeyle yüzleşmeye hazırlamanın ve hayatta kalma şansınızı artırmanın yoludur. Bu hormonlardan biri de adrenalindir. Bunu epinefrin veya savaş ya da kaç hormonu olarak da biliyor olabilirsiniz. Hızlı bir şekilde, adrenalin aşağıdakiler için çalışır:
Kalp atışınızı artırın
Nefes alma hızınızı artırın
Kaslarınızın glikoz kullanmasını kolaylaştırır
Kan damarlarını kasar, böylece kan kaslara yönlendirilir
Terlemeyi teşvik etmek
İnsülin üretimini engellemek
Stres ve kortizol
Ana stres hormonu olarak kortizol, stresli durumlarda önemli bir rol oynar. İşlevleri arasında şunlar bulunur:
Kan dolaşımınızdaki glikoz miktarını artırmak
Beynin glikozu daha etkili kullanmasına yardımcı olmak
Doku onarımına yardımcı olan maddelerin erişilebilirliğini artırmak
Yaşamı tehdit eden bir durumda gerekli olmayan kısıtlama işlevleri
Bağışıklık sistemi tepkisini değiştirmek
Üreme sistemini ve büyüme sürecini nemlendirmek
Beynin korku, motivasyon ve ruh halini kontrol eden kısımlarını etkileyen
Bütün bunlar, yüksek stresli bir durumla daha etkili bir şekilde başa çıkmanıza yardımcı olur. Bu normal bir süreçtir ve insanın hayatta kalması için çok önemlidir.
Ayrıca ruh haliniz üzerinde olumsuz bir etkisi olabilir. Kortizol seviyenizi doğal olarak düşürebilirsiniz: İşte nasıl.
Stres türleri
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli stres türleri vardır :
Akut stres
Epizodik akut stres
Kronik stres
Akut stres
Akut stres herkesin başına gelir. Vücudun yeni ve zorlu bir duruma verdiği ani tepkidir. Bir araba kazasından kıl payı kurtulduğunuzda hissedebileceğiniz türden bir stres.
Akut stres, gerçekten zevk aldığınız bir şeyden de kaynaklanabilir.
Bu akut stres olayları normalde size herhangi bir zarar vermez. Hatta senin için iyi bile olabilirler. Stresli durumlar, vücudunuza ve beyninize gelecekteki stresli durumlara en iyi tepkiyi geliştirme konusunda uygulama sağlar.
Tehlike geçtikten sonra vücut sistemleriniz normale dönmelidir.
Kronik stres
Uzun bir süre boyunca yüksek stres seviyelerine sahip olduğunuzda, kronik stresiniz olur. Bunun gibi uzun süreli stres sağlığınızı olumsuz etkileyebilir. Şunlara katkıda bulunabilir:
Endişe
Kalp-damar hastalığı
Depresyon
Yüksek kan basıncı
Zayıflamış bir bağışıklık sistemi
Kronik stres ayrıca baş ağrısı, mide rahatsızlığı ve uyku güçlükleri gibi sık görülen rahatsızlıklara da yol açabilir. Farklı stres türleri ve bunların nasıl tanınacağı hakkında bilgi edinmek yardımcı olabilir.
Stres nedenleri
Akut veya kronik stresin bazı tipik nedenleri şunlardır:
Doğal veya insan yapımı bir felaketle yaşamak
Kronik hastalıkla yaşamak
Hayatı tehdit eden bir kaza veya hastalıktan kurtulmak
Bir suçun kurbanı olmak
Aşağıdaki gibi ailevi stresörler yaşıyor:
Kötü niyetli bir ilişki
Mutsuz bir evlilik
Uzun süreli boşanma davası
Askeri konuşlandırma
Bir insanı strese sokabilecek şeylerin sonu yoktur çünkü onlar da insanlar kadar çeşitlidir.
Sebep ne olursa olsun, kontrol edilmezse vücut üzerindeki etkisi ciddi olabilir. Stresin diğer kişisel, duygusal ve travmatik nedenlerini keşfedin.
Stres belirtileri
Her birimizin bizi strese sokan farklı şeyleri olduğu gibi, belirtilerimiz de farklı olabilir.
Stres ve kaygı
Stres ve kaygı genellikle el ele gider. Stres, beyninize ve vücudunuza yüklenen taleplerden gelir. Anksiyete, yüksek düzeyde endişe, huzursuzluk veya korku hissettiğiniz zamandır.
Kaygı kesinlikle epizodik veya kronik stresin bir dalı olabilir.
Hem strese hem de kaygıya sahip olmak, sağlığınız üzerinde ciddi bir olumsuz etkiye sahip olabilir ve bu da aşağıdakileri geliştirme olasılığınızı artırır:
Yüksek kan basıncı
Kalp hastalığı
Şeker hastalığı
Panik atak
Depresyon
Stres ve kaygı tedavi edilebilir. Aslında, her ikisine de yardımcı olabilecek birçok strateji ve kaynak var.
Genel sağlığınızı kontrol edebilecek ve sizi danışmanlık için yönlendirebilecek birincil doktorunuzu görerek başlayın. Kendinize veya başkalarına zarar vermeyi düşündüyseniz hemen yardım alın.
Stres Yönetimi
Hedefi stres yönetimi tamamen ondan kurtulmak için değildir. Sadece imkansız değil, bahsettiğimiz gibi stres bazı durumlarda sağlıklı olabilir.
Stresinizi yönetmek için öncelikle sizi strese sokan şeyleri veya tetikleyicilerinizi belirlemelisiniz. Bunlardan hangilerinin önlenebileceğini belirleyin. Ardından, kaçınılması mümkün olmayan bu olumsuz stres faktörleriyle başa çıkmanın yollarını bulun.Zamanla, stres seviyenizi yönetmek, strese bağlı hastalık riskinizi azaltmanıza yardımcı olabilir . Ve günlük olarak da daha iyi hissetmenize yardımcı olacaktır.
Stresinizi yönetemiyorsanız veya buna endişe veya depresyon eşlik ediyorsa hemen bir ruh sağlığı uzmanına başvurmak faydalı olabilir . Bu durumlar, yardım aradığınız sürece tedavi ile yönetilebilir.. Hemen deneyebileceğiniz stres yönetimi ipuçlarını öğrenin.
BİRDAL GÜR
PSİKOLOJİK DANIŞMAN
Bilgi almak veya online psikolojik destek için;
@pskdanbirdalgur
@pskdanbirdalgr
[email protected]
05459076413
iletişime geçebilirsiniz
