TÜBİTAK Des­tek­li Pro­je­de Didim’de ve Tüm Aydın’da “Veri Okur­ya­zar­lı­ğı” Eği­tim­le­ri Baş­lı­yor.

Eği­tim ve kül­tü­rel mi­ra­sın iç içe geç­ti­ği ye­ni­lik­çi bir öğ­ren­me de­ne­yi­mi sunan pro­je­nin yü­rü­tü­cü­sü Adı­ya­man Üni­ver­si­te­si gö­rev­li­si Dr. Çağrı De­mir­taş.

Veri Okur­ya­zar­lı­ğı Proje yü­rü­tü­cü­sü Adı­ya­man Üni­ver­si­te­si gö­rev­li­si Dr. Çağrı De­mir­taş.Veri Okur­ya­zar­lı­ğı Proje yü­rü­tü­cü­sü Adı­ya­man Üni­ver­si­te­si gö­rev­li­si Dr. Çağrı De­mir­taş.
Didim Ti­ca­ret Odası’nın da katkı ve des­tek sağ­la­dı­ğı TÜBİTAK Onay­lı Veri Okur­ya­zar­lı­ğı Pro­je­si 13 Mart 2025 Per­şem­be Günü Saat 11:00’de Didim Ti­ca­ret Odası’nda ve de 15 Mart 2025 Cu­mar­te­si Günü Saat 13:30’da Aydın Ga­ze­te­ci­ler Ce­mi­ye­ti’nde ya­pı­la­cak basın top­lan­tı­sın­da il­gi­li pro­je­nin yay­gın etki oluş­tur­ma­sı adına ga­ze­te­ci­le­re ta­nı­tı­mı ya­pı­la­cak.

Aydın Adnan Men­de­res Üni­ver­si­te­si ADÜ Eği­tim Fa­kül­te­si Sos­yal Bil­gi­ler Eği­ti­mi Ana­bi­lim Dalı’nda TÜBİTAK 2218 Dok­to­ra Son­ra­sı Araş­tır­ma Pro­je­si kap­sa­mın­da­ki gö­rev­len­dir­me ile sür­dür­dü­ğü TÜBİTAK onay­lı proje kap­sa­mın­da Aydın İl Milli Eği­tim Mü­dür­lü­ğü, Aydın İl Tu­rizm Mü­dür­lü­ğü, Didim Ti­ca­ret Odası’nın da des­tek­le­ri ile TÜBİTAK 2218 Dok­to­ra Son­ra­sı Araş­tır­ma Pro­je­si kap­sa­mın­da des­tek­le­nen “Sos­yal ve Be­şe­rî Bi­lim­ler Bağ­la­mın­da Or­ta­öğ­re­tim Coğ­raf­ya Dersi Kap­sa­mın­da Veri Okur­ya­zar­lı­ğı­nın Ge­liş­ti­ril­me­si” baş­lık­lı proje çer­çe­ve­sin­de, Aydın ilin­de öğ­ret­men­le­re yö­ne­lik Veri Okur­ya­zar­lı­ğı Atöl­ye­le­ri dü­zen­le­necek olup, Tür­ki­ye Yüz­yı­lı Ma­arif Mo­de­li’nin be­lir­le­di­ği eği­tim viz­yo­nu­na uyum­lu bir şe­kil­de, öğ­ren­ci­le­rin ana­li­tik dü­şün­me be­ce­ri­le­ri­ni ge­liş­tir­me­yi ve on­la­rı veri odak­lı bir dün­ya­ya ha­zır­la­ma­yı he­def­le Didim Esra Ka­ra­ka­ya Ana­do­lu Li­se­si öğ­ren­ci­le­ri ile prog­ram­lı uy­gu­la­ma atöl­ye­le­ri ya­pı­la­cak­tır.

TÜBİTAK 2218 Dok­to­ra Son­ra­sı Araş­tır­ma Pro­je­si kap­sa­mın­da des­tek­le­nen “Sos­yal ve Be­şe­rî Bi­lim­ler Bağ­la­mın­da Or­ta­öğ­re­tim Coğ­raf­ya Dersi Kap­sa­mın­da Veri Okur­ya­zar­lı­ğı­nın Ge­liş­ti­ril­me­si” pro­je­si, lise öğ­ren­ci­le­ri­ne yö­ne­lik veri okur­ya­zar­lı­ğı eği­ti­mi­nin nasıl ge­liş­ti­ri­le­bi­le­ce­ği­ni araş­tır­mak­ta­dır. Bu proje kap­sa­mın­da, Aydın ilin­de Mer­kez Efe­ler, Na­zil­li, Söke, Ku­şa­da­sı ve Didim il­çe­le­rin­de öğ­ret­men­le­re yö­ne­lik geniş kap­sam­lı veri okur­ya­zar­lı­ğı atöl­ye­le­ri dü­zen­le­ne­cek­tir.

Bu atöl­ye­ler, öğ­ret­men­le­rin veri okur­ya­zar­lı­ğı ko­nu­sun­da de­rin­le­me­si­ne en­for­mas­yon sa­hi­bi ol­ma­la­rı­nı sağ­lar­ken, on­la­rın bu be­ce­ri­le­ri öğ­ren­ci­le­ri­ne ak­tar­ma­la­rı­na da reh­ber­lik ede­cek­tir. Ancak proje bu­ra­da bit­mi­yor! Asıl hedef, lise öğ­ren­ci­le­ri­nin veri/en­for­mas­yon ça­ğın­da bi­linç­li bi­rey­ler ola­rak ye­tiş­me­si­ni sağ­la­mak.

Bu doğ­rul­tu­da, Didim Esra Ka­ra­ka­ya Ana­do­lu Li­se­si öğ­ren­ci­le­riy­le bir­lik­te, tarih ve do­ğa­nın iç içe geç­ti­ği Af­ro­di­si­as, Pri­ene ve Lat­mos ören yer­le­rin­de et­ki­le­yi­ci veri okur­ya­zar­lı­ğı et­kin­lik­le­ri ger­çek­leş­ti­ri­le­cek­tir. Öğ­ren­ci­ler, bu antik alan­lar­da ve­ri­le­ri top­la­ya­cak, ana­liz edecek ve an­lam­lan­dı­ra­rak bi­lim­sel dü­şün­me sü­reç­le­ri­ni ge­liş­ti­re­cek­ler­dir. Böy­le­ce proje, eği­tim ve kül­tü­rel mi­ra­sın iç içe geç­ti­ği ye­ni­lik­çi bir öğ­ren­me de­ne­yi­mi su­na­cak­tır.

VERİ OKUR­YA­ZAR­LI­ĞI BECERİLERİ MEB PROG­RA­MIN­DA

Tür­ki­ye Yüz­yı­lı Ma­arif Mo­de­li‘nde okur­ya­zar­lık kav­ra­mı eği­tim sis­te­mi­nin temel taş­la­rın­dan biri ola­rak öne çık­mış­tır. Bu kap­sam­da, veri okur­ya­zar­lı­ğı da alan be­ce­ri­si ola­rak kabul edil­miş ve eği­tim­de­ki rolü daha da güç­len­di­ril­miş­tir. Bu proje, Tür­ki­ye Yüz­yı­lı Ma­arif Mo­de­li’nin be­lir­le­di­ği eği­tim viz­yo­nu­na uyum­lu bir şe­kil­de, öğ­ren­ci­le­rin ana­li­tik dü­şün­me be­ce­ri­le­ri­ni ge­liş­tir­me­yi ve on­la­rı veri odak­lı bir dün­ya­ya ha­zır­la­ma­yı he­def­le­mek­te­dir. Gü­nü­müz veri/en­for­mas­yon ça­ğın­da, bi­rey­ler her gün de­va­sa mik­tar­da ve­ri­ye maruz kal­mak­ta­dır. Ancak, bu ve­ri­le­rin ta­ma­mı­nı iş­le­mek ve an­lam­lan­dır­mak müm­kün de­ğil­dir. Veri okur­ya­zar­lı­ğı, bu nok­ta­da dev­re­ye gi­re­rek bi­rey­le­rin ve­ri­yi an­la­ma, de­ğer­len­dir­me ve kul­lan­ma be­ce­ri­le­ri­ni ge­liş­tir­me­le­ri­ni sağ­lar. Özel­lik­le de­zen­for­mas­yon ve yan­lış bil­gi­len­dir­me ile mü­ca­de­le kap­sa­mın­da veri okur­ya­zar­lı­ğı, bi­rey­le­rin sahte ha­ber­le­ri tes­pit ede­bil­me­si, ma­ni­pü­la­tif içe­rik­le­re karşı daha bi­linç­li ol­ma­sı ve doğru en­for­mas­yo­na ula­şa­bil­me­si açı­sın­dan kri­tik bir be­ce­ri ola­rak öne çık­mak­ta­dır.

Dr. Çağrı De­mir­taş’ın yü­rüt­tü­ğü proje, lise öğ­ren­ci­le­ri­ne yö­ne­lik veri okur­ya­zar­lı­ğı eği­ti­mi­nin nasıl ge­liş­ti­ri­le­bi­le­ce­ği­ni araş­tır­mak­ta­dır. Proje kap­sa­mın­da, sos­yal bi­lim­ler ala­nın­da ve­ri­nin doğru kul­la­nı­mı­nı teş­vik edecek yön­tem­ler ge­liş­ti­ril­mek­te­dir. Ay­rı­ca, öğ­ren­ci­le­rin di­ji­tal med­ya­da kar­şı­laş­tık­la­rı bil­gi­le­ri sor­gu­la­ma ve doğ­ru­la­ma ye­te­nek­le­ri­ni ar­tır­ma­ya yö­ne­lik eği­tim prog­ram­la­rı ta­sar­lan­mak­ta­dır.

Dr. Çağrı De­mir­taş Kim­dir? Dr. Çağrı De­mir­taş, Aydın Adnan Men­de­res Üni­ver­si­te­si Eği­tim Fa­kül­te­si Sos­yal Bil­gi­ler Eği­ti­mi Ana­bi­lim Dalı’nda gö­rev­len­dir­me ile aka­de­mik ça­lış­ma­la­rı­nı sür­dür­mek­te­dir. Li­sans ve yük­sek li­sans eği­ti­mi­ni Türk­çe ve Sos­yal Bi­lim­ler Eği­ti­mi ala­nın­da ta­mam­la­mış, dok­to­ra­sı­nı Bilgi Okur­ya­zar­lı­ğı üze­ri­ne yap­mış­tır. Eği­tim­de di­ji­tal­leş­me, bilgi ve veri okur­ya­zar­lı­ğı ko­nu­la­rın­da ça­lış­ma­lar yü­rü­ten De­mir­taş, özel­lik­le lise ve üni­ver­si­te öğ­ren­ci­le­ri­nin eleş­ti­rel dü­şün­me be­ce­ri­le­ri­ni ge­liş­ti­re­bi­lecek yön­tem­ler üze­ri­ne odak­lan­mak­ta­dır. Aka­de­mik ka­ri­ye­rin­de bir­çok ulu­sal ve ulus­la­ra­ra­sı kitap, ma­ka­le bil­di­ri vb. yayın yap­mış ve çe­şit­li pro­je­ler­de yer al­mış­tır.

Veri okur­ya­zar­lı­ğı nedir?
Veri okur­ya­zar­lı­ğı, bi­rey­le­rin ve­ri­le­re eri­şe­bil­me, bun­la­rı ana­liz ede­bil­me, eleş­ti­rel ola­rak de­ğer­len­di­re­bil­me ve etik bir şe­kil­de kul­la­na­bil­me be­ce­ri­le­ri­ni kap­sa­yan bir yet­kin­lik­tir. Ve­ri­le­rin or­ga­ni­ze edil­me­si, yo­rum­lan­ma­sı ve an­lam­lı hale ge­ti­ril­me­si sü­re­ci­ni içe­rir.

Veri okur­ya­zar­lı­ğı neden önem­li­dir?
Veri okur­ya­zar­lı­ğı, bi­rey­le­rin gün­lük ya­şam­la­rın­da, eği­tim­de ve iş ha­ya­tın­da bi­linç­li ka­rar­lar al­ma­la­rı­nı sağ­lar. Ay­rı­ca, doğru bil­gi­ye ulaş­ma­yı ve yan­lış bil­gi­le­re karşı du­yar­lı ol­ma­yı des­tek­ler.

Hangi alan­lar­da veri okur­ya­zar­lı­ğı­na ih­ti­yaç du­yul­mak­ta­dır?
Eği­tim­den sağ­lı­ğa, eko­no­mi­den si­ya­se­te kadar bir­çok alan­da veri okur­ya­zar­lı­ğı kri­tik bir rol oy­na­mak­ta­dır. Bi­lim­sel araş­tır­ma­lar­da, iş dün­ya­sın­da ve medya ana­liz­le­rin­de ve­ri­nin doğru okun­ma­sı büyük önem taşır.

Sos­yal bi­lim­ler açı­sın­dan veri okur­ya­zar­lı­ğı neden ge­rek­li­dir?
Sos­yal bi­lim­ler­de, top­lum­sal eği­lim­le­ri, eko­no­mik de­ği­şim­le­ri ve kül­tü­rel sü­reç­le­ri an­la­mak için ve­ri­le­rin doğru yo­rum­lan­ma­sı ge­rek­mek­te­dir. Veri okur­ya­zar­lı­ğı, araş­tır­ma­cı­la­rın daha kap­sam­lı ve gü­ve­ni­lir ana­liz­ler yap­ma­la­rı­nı sağ­lar.

Lise dü­ze­yin­de veri okur­ya­zar­lı­ğı eği­ti­mi neden ge­rek­li­dir?
Her eği­tim ka­de­me­sin­de önem­li ol­mak­la bir­lik­te lise öğ­ren­ci­le­ri, di­ji­tal dün­ya­da her gün büyük mik­tar­da en­for­mas­yon ile kar­şı­laş­mak­ta­dır. Veri okur­ya­zar­lı­ğı eği­ti­mi, on­la­rın en­for­mas­yo­na eleş­ti­rel yak­laş­ma­la­rı­nı, doğru ve­ri­yi seç­me­le­ri­ni ve bi­lim­sel dü­şün­me be­ce­ri­le­ri­ni ge­liş­tir­me­le­ri­ni sağ­lar. Bu be­ce­ri­ler hem aka­de­mik hem de mes­le­ki ba­şa­rı­la­rı­na katkı sunar.

Veri okur­ya­zar­lı­ğı lise coğ­raf­ya der­si­ne nasıl en­teg­re edi­le­bi­lir?
Coğ­raf­ya dersi, öğ­ren­ci­le­rin kü­re­sel olay­la­rı an­la­ma­la­rı ve çev­re­sel ve­ri­le­ri ana­liz et­me­le­ri için uygun bir zemin sunar. Veri okur­ya­zar­lı­ğı be­ce­ri­le­ri, coğ­ra­fi ve­ri­le­rin iş­len­me­si, ha­ri­ta­la­rın yo­rum­lan­ma­sı ve iklim de­ği­şik­li­ği gibi ko­nu­la­rın ele alın­ma­sın­da öğ­ren­ci­le­re reh­ber­lik ede­bi­lir.

Veri okur­ya­zar­lı­ğı, ge­le­ce­ğin temel be­ce­ri­le­rin­den biri ola­rak kabul edil­mek­te­dir. Eği­tim sis­tem­le­rin­de veri okur­ya­zar­lı­ğı­na daha fazla önem ve­ril­me­si, öğ­ren­ci­le­rin ana­li­tik dü­şün­me, prob­lem çözme ve eleş­ti­rel bakış açısı ge­liş­tir­me­le­ri­ne yar­dım­cı ola­cak­tır. Dr. Çağrı De­mir­taş’ın bu alan­da­ki araş­tır­ma­la­rı, lise dü­ze­yin­de veri okur­ya­zar­lı­ğı eği­ti­mi­nin nasıl daha et­ki­li hale ge­ti­ri­le­bi­le­ce­ği­ni or­ta­ya ko­ya­rak, eği­tim sis­te­mi­ne önem­li kat­kı­lar sun­mak­ta­dır.  HABER : UMUT KAŞAN