TÜRKİYENİN TURİZM PO­TANSİYELİ VE DİDİM

Ül­ke­le­rin gelir ka­lem­le­ri ve ih­ra­cat ürün­le­ri gü­nü­müz­de önem­li öl­çü­de fark­lı­laş­mış ve çe­şit­len­miş­tir. Ge­le­nek­sel ihraç ürün­le­rin­den fark­lı bir şe­kil­de ay­rı­şan tu­rizm ise bir­çok ülke için önem­li gelir kay­na­ğı­nı oluş­tur­mak­ta­dır. Geç­miş­te ham­mad­de, ima­lat, tarım ve hay­van­cı­lık gibi temel ih­ra­cat ürün­le­ri ön plan­da iken gü­nü­müz­de si­ne­ma sek­tö­rün­den tutun da di­ji­tal prog­ram­la­ra, e -ti­ca­ret ve sos­yal medya plat­form­la­rı­na kadar, katma de­ğe­ri yük­sek ve sanal or­tam­da ihraç edi­len ürün­ler re­vaç­ta­dır. Tu­rizm ise ge­le­nek­sel ihraç ürün­le­ri ile yeni ürün­ler ara­sı­na yer­leş­miş hib­rit bir ko­num­da­dır. Çünkü tu­rizm sek­tö­rü­nü bes­le­yen bir­çok ürün ve hiz­met bi­ri­mi var­dır. Bu da tu­rizm­de ya­tı­rım çe­şit­li­li­ği­ni ön­ce­le­yen önem­li bir et­ken­dir. Gü­nü­müz­de inanç, eği­tim, müze, eğ­len­ce, sanat, kül­tür ve doğa spor­la­rı gibi ön plana çıkan tu­rizm des­ti­nas­yon­la­rı oluş­muş­tur. İliş­ki­ler ağıy­la bağ­la­nan ve bir­bi­ri­ni ta­mam­la­yan bu sek­tör­ler tu­riz­me önem­li bir ivme ka­zan­dır­mış­tır.

Ül­ke­miz­de ağır­lık­lı ola­rak de­niz- doğa- ko­nak­la­ma üç­ge­nin­de ko­num­la­nan tu­rizm, son yıl­lar­da ta­mam­la­yı­cı ve al­ter­na­tif enst­rü­man­la­rı da dev­re­ye ala­rak sek­tör çe­şit­len­miş­tir. Tu­rizm, sek­tör bağ­la­mın­da sür­dü­rü­le­bi­lir ve re­ka­bet gü­cü­nü halen ko­ru­mak­ta­dır. Pan­de­mi, sos­yal ve eko­no­mik so­run­lar­dan do­la­yı yıl­la­ra göre fark­lı­lık­lar gös­ter­se de tu­rist sa­yı­sı ba­kı­mın­dan dün­ya­da 5. ge­lir­ler­den de 7. sı­ra­da­yız. Ül­ke­miz için ba­ca­sız sa­na­yi diye tabir edi­len bu sek­tör önem­li gelir kay­nak­la­rı­mız­dan­dır.

Tür­ki­ye bu ve­ri­ler­le yo­lu­na devam eder­ken bir­çok ülke de­ği­şik ya­tı­rım­lar ya­pa­rak tu­rizm­de fark­lı­lık ya­rat­ma pe­şin­de. Özel­lik­le Ak­de­niz kı­yı­sı­na odak­la­nan BAE ve Suudi Ara­bis­tan bu ko­nu­da önem­li ya­tı­rım­lar yap­ma­yı plan­lı­yor­lar. Suudi Ara­bis­tan, inanç tu­riz­min ya­nın­da Kı­zıl­de­niz'e 800 mil­yar do­lar­lık bir ya­tı­rım ön­gö­rür­ken, BAE' de Mısır'ın İsken­de­ri­ye ken­tin­de 47 km’lik sa­hi­le sahip böl­ge­yi satın aldı ve 150 mil­yar do­lar­lık bir ya­tı­rı­mı ön­gö­rü­yor. Konut, lo­jis­tik, sa­na­yi ve tarım ala­nın­da bü­tün­cül bir şehir inşa et­me­yi plan­lı­yor. Yu­na­nis­tan, yeşil kredi adı al­tın­da ya­tı­rım­cı­la­ra büyük fır­sat­lar su­nu­yor. Por­te­kiz, son yıl­lar­da tu­rizm­de ha­tı­rı sa­yı­lır bir sıç­ra­ma yap­mış du­rum­da.

Bu yeni ra­kip­ler kar­şı­sın­da Tür­ki­ye tu­rizm ala­nın­da önem­li bir yere sahip. Bu yıl 60 mil­yo­nu aşan tu­rist sa­yı­sı ve 50 mil­yar dolar gelir bek­le­ni­yor. Bu ko­nu­da yeni ya­tı­rım­lar ya­pa­rak re­ka­bet gü­cü­nü ar­tı­ra­bi­lir. De­niz- kum- güneş üç­le­me­si artık yet­mi­yor. Yılın ta­ma­mı­na ya­yıl­mış ve tu­rizm ürün­le­ri­ni çe­şit­len­di­ren st­ra­te­ji ile sek­tö­re ivme ka­zan­dı­rı­la­bi­lir. Ta­ri­hi, kül­tü­rel, sağ­lık, gast­ro­no­mi, doğa, fes­ti­val­ler, kong­re ve spor ak­ti­vi­te­le­riy­le se­zo­nu uzat­mak ve fazla tu­rist çek­mek müm­kün. Ay­rı­ca Çin ve Hin­dis­tan gibi ül­ke­ler­den ül­ke­mi­ze tu­rist­le­rin gel­me­si için o ül­ke­le­rin ge­le­nek­sel ya­şam­la­rı­na hitap eden tu­rizm pa­ket­le­ri ha­zır­la­mak tu­rist sa­yı­sı­nı ar­tı­ra­cak­tır. Ay­rı­ca hiz­met-fi­yat den­ge­si­ni göz­den ge­çir­mek ve yeni ya­tı­rım­lar için cazip teş­vik­ler­le sek­tö­rün des­tek­len­me­si ge­re­kir. Sek­tör­de­ki re­ka­be­ti den­ge­le­yen po­li­ti­ka­la­rın ge­liş­ti­ril­me­si Yunan ada­la­rı­na giden tu­rist­le­rin ül­ke­mi­ze yö­nel­me­le­ri­ni de sağ­la­ya­cak­tır.

Didim' e ge­lin­ce; Ege de­ni­zi­nin müs­tes­na bir ye­ri­ne ko­num­lan­mış bu tatil bel­de­si tu­rizm­den ye­te­rin­ce pa­yı­nı al­mı­yor ka­na­atin­de­yim. Bod­rum - Ku­şa­da­sı ara­sı­na sı­kış­mış bu tu­rizm ken­ti­ni fark­lı bir seg­men­te ta­şı­mak müm­kün. Tu­rizm ala­nın­da sağ­lık­lı ve ted­ri­cen bir bü­yü­me Didim’i daha cazip hale ge­ti­re­bi­lir. İlçe ge­li­şir­ken ne Bod­rum’un asi­met­rik bü­yü­me­si­ni ne de Ku­şa­da­sı’nın met­ro­pol bü­yü­me­si­ne ben­ze­me­me­si ge­re­kir. Ken­di­ne özgü, mavi bay­rak­lı koy­la­rı­nı ko­ru­ya­rak ve aşırı ya­pı­laş­ma­ya git­me­den ka­li­te­li bir bü­yü­me ve buna ek­lem­le­necek çe­şit­li ak­ti­vi­te­ler­le Didim, tu­rist­ler için fark­lı bir se­çe­nek ha­li­ne ge­le­bi­lir. Tüm bun­lar hem Didim'in eko­lo­jik ya­pı­sı­nı güç­len­di­rir hem de tu­rizm po­tan­si­ye­li için komşu kent­ler­den po­zi­tif ay­rı­şan bir lo­kas­yo­na sahip ol­ma­sı­nı sağ­lar.

Son yıl­lar­da de­ği­şen alış­kan­lık­lar doğal ola­rak tu­rizm sek­tö­rü­ne de si­ra­yet etmiş du­rum­da. Bu ne­den­le çevre il­çe­ler­de ol­ma­yan ve far­kın­da­lık oluş­tu­ra­cak Didim’i bir tu­rizm des­ti­nas­yo­nu ko­nu­mu­na ge­tir­mek ge­re­kir. Didim, kon­sept ola­rak hem ta­ri­hi, hem doğa, hem deniz, hem de gast­ro­no­mi ala­nın­da ter­cih edi­lecek lo­kas­yo­na sahip. Eko­sis­te­mi­ni şe­kil­len­di­recek ve ken­tin doğal do­ku­su­nu boz­ma­dan ya­pı­la­cak ya­tı­rım­lar Didim'i özel bir yere ta­şı­ya­cak­tır. Bu po­tan­si­ye­li op­ti­mi­ze ede­cek­ler ise ken­tin yö­ne­ti­ci­le­ri ve sek­tör tem­sil­ci­le­ri­dir. Tür­ki­ye tu­riz­min­de önem­li bir yere sahip olan bu kıyı ken­ti­miz; alt­ya­pı, dü­zen­li ya­pı­laş­ma, çev­re­ye du­yar­lı­lık, sos­yal, kül­tü­rel ve eko­lo­jik ge­liş­me­yi ön­ce­le­yen bir st­ra­te­ji iz­ler­se önü­müz­de­ki yıl­lar­da tu­rizm sek­tö­rün­de fark­lı bir yere ko­num­la­na­cak­tır. Yeter ki sek­tör pay­daş­la­rı ve yö­ne­ti­ci­ler güçlü bir irade or­ta­ya koy­sun­lar…