Yaş günlerinde uzun ömür dilerken, sağlıklı yaşam ve dinç kalarak yaşlanma dilenmelidir. Teknoloji ve tıp geliştikçe refah içinde insan ömrü uzuyor. Ömür uzadıkça hafıza kaybı Demenz hastalığı da artıyor.Yetmiş üstü yüzde dört, doksan üstü üçte birden daha fazla bu hastalığa yakalanıyor. Demenz genel adı, beyin hücreleri hangi bölümde ölürse ona göre adı değişiyor. Alzheimer bu adlardan biri, Dr. med. Alois Alzheimer, ilk önce teşhis koyduğu için onun adını taşıyor.
Araştırmalar Alzheimer İnisiyatifi tarafından devam ediyor. Son araştırmaya göre hastalık yirmi yıl önce başlıyor, yavaş yavaş ilerliyor.
Amerika’da hastalığın ilerlemesine engel olan iki ilâç var. Avrupa Sağlık Merkezi’nden bu ilâçları kullanma izni 2024 yılında çıkacağı bekleniyor.
Henüz tedavi çaresi yok, bu nedenle inisiyatif bağış bekliyor. Ki, araştırmalara devam edilsin. Anadilimizi Avrupa’da korumak için, lütfen aşağıda not bölümündeki adresten Türkçe broşür var mı, diye sorunuz.
Çoğu unutma hastalığı diyor, ama unutma durumunda bir resim, tanıdık bir sema veya bir olay geçmişi tekrar hatırlatıyor. Bu hafıza kaybı hastalıkta beyinde hücreler ölüyor. Hasta kızını bakıcı sanıyor, tuvalete gitmeyi lüzum görmüyor. İcabında çatal kaşığın ne işe yaradığını dahi bilmiyor.
Hastalık hakkında detaylı bilgiyi doktor yazarlarımız makalelerinde yazıyor, yazacaklar. Bu makalemde hastalıktan önce, geciktirmek için alınacak önlemleri hatırlatmak istiyorum. Böylece televizyon yayınlarında gösterilen sağlık önerilerini daha dikkatle takip etmeye yön vermiş olurum. Resmi Alman televizyon yayınlarında sağlık konusu sürekli işleniyor.
Didim’de otel merdiveninde karşılaştığım yaşlı bir bey, çocuksu davranışıyla bana çok özel sorular yöneltti, Almanya’dan geldiğimi öğrenince, tekrar tekrar biz bir aileyiz
demeye başladı. Sonra yemekhanede ailesiyle karşılaştım, kızı babasında Demenz hastalığının başladığını, söyledi. Aile fertleri için oldukça zor bir durumdu.
Sağlıklı ve dinç yaşlanmada ilk öneri alkol ve sigarayı bırakmak. Hücre koruyucu Polyphenole kırmızı şarapta bulunduğu için arada bir içilebilir. Sigara akciğere gerekli olan oksijeni engelliyor.
Spor yapmanın faydasını bilmeyen yoktur. Buna rağmen emekli olanlar uzun zaman oturduklarından dolayı eklem ve kaslarda ağrılar başlıyor. Egzersiz yapma kemik, kas ve eklemleri geliştirdiği için düşmelere karşı da önlüyor.Fitnes salonlarına gitmeye gerek yok. Ben günde bir saat televizyon yayınlarıyla yapıyorum.
İyi ve doğru beslenme az et, çok renkli çeşitli sebze yani Akdeniz mutfağı tavsiye ediliyor. Zeytinyağı en faydalı yağ olarak öneriliyor.
Öğrenmenin yaşı yoktur ilkesini benimseyerek, yeni bir şeyler öğrenmeli. Bilmece çözmede bilinenler tekrarlanıyor. Okuduğum broşürde televizyon izleme tavsiye edilmiyor. Ama bence nasıl bir yayın izlendiğine bağlı. Bilimsel, tarihi belgeseller yeni bilgiler öğretiyor.
Sosyal yaşama önem verilmeli. İnsan sosyal varlıktır, deyimi Korona pandemi yıllarında çok söylendi. Hatta Amerikancadan çeviri kabul gördü. Bir buçuk metre fiziki mesafe yerine sosyal mesafe dendi ve yanlış konuşuldu. Pandemi yıllarında hayvanlara ait çok sayıda belgesel izledim. Onlarda da aile, grup hayatları var. Karınca ve arılarda iş bölümü görülüyor. Tek başına bırakılmayan, ormanda yetişen ağaçlar. Yer altında haberleşiyorlar. Su kıtlığında komşu ağaca su veriyor. O halde insan yalnız kalmamalı, dostluklar korunmalı, yeni dostlar edinmeli. Dost eskidiyse zaten artık dost değildir.İyi uyuma vücudu dinlendirir. Gönülde ve beyinde biriken işe yaramaz protein ve hormonlardan temizler, rüyalarla geçmişe veda eder. Her gün aynı saatte uyumalı. Uyumadan önce korkulu film izlenmemeli.
Doktora hasta olmadan kontrole gitmek gerekir. Sağlık sigortaları altmış beş üstü için altı ayda bir kontrol ücretini üstleniyor.
Yüksek tansiyon, diyabet, Parkinson ve depresyon mutlaka tedavi edilmeli. İşitme duyusu yavaş yavaş kayboluyor. Bu durumda doktora geç gidiliyor. Kulakta başlayan uğultunun Demenz habercisi olabileceğini yeni iğrendim. Artık kullanılması gerekirse duyma gereçleri çok küçük, hiç görülmüyor.
Unutkanlık olunca hemen telaşlanmaya gerek yok. Sağlık uzmanları unutmayı internet çağına bağlıyor. Medya ve basında verilen bilgi çok fazla. Bu durumda beyin hafızası sınırlamada ve sıralamada zorluk çekiyor. Gençlerde de unutkanlık görülüyor. Medya ve basını bir müddet takip etmeyerek beyni ve kalbi korumak mümkündür.
İyi haber, uzun ömürlü olacağız. Yüz yaşında ölüm haberlerine alışıyoruz. Önemli olan sağlıklı yaşlanmak, dinç kalabilmek. Almanya’da 1,2 milyon insan hafıza kaybı Demenz hastası var.
Kalbe iyi gelen her şey beyne de iyi geliyor. Başı kazalara karşı iyi korumak gerekir. Fazla kilodan kaçınmalı.
İşleyen demir pas tutmaz. İşleyen beyinde hücreler kolay ölmez.
Sağlam kafa sağlam vücutta bulunur. Evin alt katı sağlam değilse depremde kolay yıkılır.
Beyin vücudun sadece yüzde iki ağırlığında olduğu halde, yüzde yirmi enerjiye ihtiyacı var. Bu nedenle iyi beslenme, sağlıklı yaşama ancak aç beyni doyurabilir.
Yaşlı bir bey her gün Demenz hastası olan eşini bakım evinde ziyarete gider. Taksi şoförü eşiniz sizi tanımıyor. Bu yaşta neden ısrar ediyorsunuz, der. Yaşlı bey, ama ben onu tanıyorum, diye cevap verir.
Hoşça kalın!
Kaynak olarak kullandığım broşür:
Alzheimer vorbeugen, gesund leben-gesund altern. 42 sayfa,
Alzheimer Forschung İnitiative e.V.
Bağiş yapılırsa tedavi ilacı bulunabilir:
https://www.alzheimer-forschung.de/spenden-stiften/spenden/jetzt-spenden/
Spor yayınları: BR TV ve ARD alpha TV