Panoptikon; gören ama görünmeyen iktidar iken, Algoptikon; görülmeyen ama bilen iktidardır.
algoritmalar, sizin suç işleyip işlemediğinizi değil, suç işleyip işlemeyeceğinizi hesaplar, sanki dünlerde Anayasa'da yer alan "düşünce suçları" gibi... Üstelik Google; bilgiye erişimi kontrol ediyor. Facebook/Meta; sosyal ilişkileri haritalıyor. Amazon; tüketim alışkanlıklarını izliyor, dahası yönlendiriyor ve TikTok; algoritmalarıyla süre ve odaklanma anlamında tahakküm kuruyor
Sonuç olarak; Panoptikon’dan Algoptikon’a uzanan bu çizgide bir dönüşüm değil, bir yoğunlaşma vardır. Bu bağlamda diyebiliriz ki Bentham’ın hayaleti günümüzde kodda dolaşıyor. Jeremy Bentham’ın Panoptikonu, betondan bir kuleydi. Bugünün Algoptikonu; veri merkezlerinde yaşayan, görünmeyen bir zekâya dönüştü. Ama onların her ikisi de aynı olguya hizmet ediyor; her ikisi de itaat üretiyor. Panoptikon disiplinle, Algoptikon ise algoritmalarla hükmediyor. Dahası bu iktidar, yalnızca bilgiye değil, anlama biçimimize de karışıyor.