ÖLÜM YIL­DÖ­NÜ­MÜ

Bi­ri­ni ya da bir şeyi akla ge­ti­re­rek sö­zü­nü etmek ya da dü­şün­mek anmak de­mek­tir. 30 Ağus­tos Zafer Bay­ra­mı’nın kut­lan­dı­ğı ta­ri­hi günde Dr. Er­te­kin Özcan’ın bi­rin­ci ölüm yıl­dö­nü­mü me­za­rı ba­şın­da anıl­dı.
Kenan Kolat’ın kısa giriş ko­nuş­ma­sın­dan sonra ka­tı­lan­lar anı­la­rı­nı an­lat­tı­lar. Bana bı­rak­tı­ğı en önem­li ema­ne­ti, söz uçar yazı kalır, de­yi­mi ol­muş­tur.
Ça­lış­tı­ğım oku­lun bu­lun­du­ğu il­çe­de öğ­ren­ci­le­ri­min ve aile­le­rin uyumu için gös­ter­di­ğim sos­yal, po­li­tik alan­da ça­ba­la­rım­dan ha­ber­dar ol­muş­tu.
Bana, bir köy öğ­ret­me­ni gibi ça­lış­mak­tan­sa, daha geniş çapta or­ga­ni­ze ol­ma­mız ge­rek­ti­ği­ni izah etti. Okuma ve diğer et­kin­lik­ler­de da­ve­ti­ye gön­de­ri­yor, bir gün önce ha­tır­la­ta­rak ka­tıl­ma­mı sağ­lı­yor­du.
Top­lan­tı so­nun­da rapor ni­te­li­ğin­de kö­şem­de yaz­ma­mı teş­vik edi­yor­du. Öyle ya top­lan­tı­lar­da ko­nu­şu­lan­lar unu­tu­lur, uçar gider, ama yazı kalır. Aynı söz de­ğiş­ti­ri­le­rek başka türlü söy­le­nip as­lın­dan uzak­la­şı­la­bi­lir, ama yazı ol­du­ğu gibi kalır. Daha önem­li ge­lecek ne­sil­le­re ders ola­rak bı­ra­kı­lır.
Er­te­kin Özcan 1946 yı­lın­da Er­zin­can’ın Ça­yır­lı il­çe­si­ne bağlı Çay­kent kö­yün­de doğdu. 1965 yı­lın­da Hay­dar­pa­şa Li­se­si­ni bi­tir­dik­ten sonra 1970 yı­lın­da İstan­bul Üni­ver­si­te­si Hukuk Fa­kül­te­si’nde yük­sek öğ­re­ni­mi­ni ta­mam­la­dı.
Dok­to­ra yap­mak ama­cıy­la 25 Ekim 1973 ta­ri­hin­de Ber­lin’e ge­lin­ce­ye kadar avu­kat­lık stajı yaptı ve avu­kat ola­rak ça­lış­tı.
1988 yı­lın­da Hür Ber­lin Üni­ver­si­te­si Si­ya­sal Bil­gi­ler Fa­kül­te­si’nde Fe­de­ral Al­man­ya’da Türk Top­lu­mu ve göç­men Ör­güt­le­ri­nin Ge­li­şi­mi ko­nu­lu te­zi­ni sun­du­ğu ça­lış­ma­yı ta­mam­la­ya­rak, eko­no­mi ve sos­yal bi­lim­ler dok­to­ru un­va­nı­nı aldı.
İlk şiir ki­ta­bı Tü­ke­ni­şin Tür­kü­sü adıy­la 1970 yı­lın­da İstan­bul’da ya­yın­lan­dı.
Yazı kalır pren­si­bi­ne devam etti. Ki­tap­lı­ğım­da altı ki­ta­bı var. Son ki­ta­bı Al­man­ya’daki Tür­ki­ye ki­ta­bı­nı vefat et­me­den önce hasta ya­ta­ğın­da ta­mam­la­dı, ama ma­ale­sef ya­yın­lan­dı­ğı­nı gö­re­me­di.
İlk ça­lış­tı­ğı der­nek 1974 yı­lın­da Ber­lin-Kre­uz­berg il­çe­sin­de­ki Türk İşçi­le­ri Yar­dım­laş­ma ve Da­ya­nış­ma Der­ne­ği oldu.
Bu­nun­la kal­ma­dı, çok sa­yı­da der­nek­te baş­kan, sözcü, ku­ru­cu üye, genel sek­re­ter ve bi­lim­sel araş­tır­ma­cı ola­rak görev yaptı.
Aynı sos­yal ve po­li­tik dü­şün­ce­de olan der­nek­le­rin bir­lik­te ça­lış­ma­la­rı­nı sağ­la­ya­rak ku­rul­tay, pro­tes­to yü­rü­yüş­le­ri, mi­ting ve basın açık­la­ma­la­rın­da öncü rolü üst­len­di.
Al­man­ca ve Türk­çe çok sa­yı­da araş­tır­ma ve ma­ka­le­le­ri çe­şit­li
an­sik­lo­pe­di, ga­ze­te ve der­gi­ler­de ya­yın­lan­dı.
Ça­lış­ma­la­rı ve ra­por­la­rın Al­man­ca ya­yın­lan­ma­sı, göç ko­nu­la­rı­nı il­gi­len­di­ren ya­sa­lar çı­ka­rı­lır­ken hü­kü­met üye­le­ri­ne kay­nak ol­ma­sı­nı sağ­la­dı.
Yurt­dı­şı Türk­le­rin Tür­ki­ye’de çö­zül­me­si ge­re­ken so­run­la­rı ve öne­ri­le­ri il­gi­li hü­kü­met üyesi ba­kan­la­ra ile­til­me­si­ni sağ­la­dı.
Ar­ka­sın­da eser bı­ra­kan insan ölüm­süz­dür, sözü benim de­yi­mim oldu. Dr. Er­te­kin Özcan bir tek eser bı­rak­ma­dı, bir­çok eser bı­rak­tı.
Me­za­rı ba­şın­da top­la­nan ka­tı­lım­cı­lar öğ­ret­men, yazar, ka­ri­ka­tür çi­zi­ci, ti­yat­ro oyun­cu­su, şair, der­nek yö­ne­ti­ci­si ve po­li­ti­ka­cı ola­rak so­rum­lu­luk üst­le­nen zen­gin bi­ri­ki­mi olan in­san­lar­dı, bı­rak­tı­ğı mi­ra­sı, bay­ra­ğı devam et­tir­me bi­lin­ci­ne sa­hip­tir.
77 ya­şın­da bu kadar eseri mey­da­na ge­ti­rir­ken 1978 yı­lın­da ev­len­di­ği eşi Işıl, kız­la­rı Gö­nenç ve Süreç ça­lış­ma­la­rı­nı des­tek­le­di­ler. Bu ne­den­le ge­ri­de kalan dost ve ar­ka­daş­la­rı aile­si­ni dö­nü­şü ol­ma­yan ay­rı­lık ve özlem acı­la­rın­da yal­nız bı­rak­ma­ya­cak­tır.
Me­za­rı ba­şın­da ko­nuş­ma­cı­lar anı­la­rı­nı an­la­tır­ken bugün Er­te­kin ya­şa­say­dı ne ya­par­dı, bize ne derdi, diye sor­ma­dı­lar. Çünkü o ki­tap­la­rın­da bize söy­le­di, söz uçar dedi ve yazdı. Bil­has­sa son araş­tır­ma ki­ta­bı Al­man­ya’daki Tür­ki­ye, Göçün 60. Yı­lın­da Tür­ki­ye Kö­ken­li Top­lu­mun ve Ör­güt­le­ri­nin Ge­li­şi­mi, tüm top­lum­da so­rum­lu­luk alan, il­gi­le­nen oku­yu­cu­lar ve so­rum­lu­lar için ba­şu­cu an­sik­lo­pe­di­si­dir. Her iki ül­ke­yi idare eden po­li­ti­ka­cı, bilim in­san­la­rı için de reh­ber ni­te­li­ğin­de­dir.
Me­za­rı Ber­lin-Wil­mers­dorf me­zar­lı­ğın­da yem­ye­şil bir alan­da. Me­zar­lar alçak bitki çı­ta­la­rıy­la ay­rıl­mış, üstü top­rak çi­çek­ler açmış. Büyük şeh­rin nefes alma, yeşil park alanı ni­te­li­ğin­de. Vefat eden­le­rin adı ya­zı­lı mezar taş­la­rın­dan başka taş veya beton yok.
Al­man­ya Türk Top­lu­mu Tür­ki­ye’ye her alan­da çok şey gö­tür­dü, ge­lir­ken boş dön­me­di, Al­man­ya’ya da çok şey ge­tir­di. Bu me­zar­lık kül­tü­rü­nü mut­la­ka oraya gö­tür­me­li­yiz.
Fe­de­ral Al­man­ya’da her eya­le­tin ku­ra­lı ayrı ola­bi­lir. Ber­lin’de yirmi yıl sonra me­za­ra ba­ka­cak bir ak­ra­ba kal­ma­dıy­sa, mezar baş­ka­sı­na ve­ri­li­yor. Ona­rım ve ba­kı­mı bağlı ol­du­ğu ilçe be­le­di­ye­le­ri­ne ait­tir.
1 Eylül 2024 ta­ri­hin­de iki Al­man­ya’da eya­let­le­rin­de ya­pı­lan yerel se­çim­ler­de ra­di­kal, sağ parti bi­rin­ci ola­rak ka­zan­dı. AfD eya­let parti genel baş­ka­nı­na NAZİ de­ne­bi­le­ce­ği mah­ke­me ka­ra­rı­dır. Thü­rin­gen eya­le­ti sem­bol ola­rak Hit­ler’in se­çil­di­ği ilk eya­let. Bu ne­den­le tarih te­ker­rür edi­yor, göç kö­ken­li yirmi beş mil­yon insan te­dir­gin.
Dr. Er­te­kin Özcan, bir an evvel yeni yü­rür­lü­ğe giren va­tan­daş­lık ya­sa­sı­na göre, en kısa za­man­da Alman va­tan­da­şı olun. Fe­de­ral Al­man­ya’nın ge­le­ce­ği­ne çok et­ki­li bi­çim­de yön ve­re­bi­li­riz. Kur­du­ğu veya aktif ola­rak ça­lış­tı­ğı der­nek yö­ne­ti­ci ve üye­le­ri­ne bir­leş­ti­ri­ci gü­cü­nü­zü gös­te­rin, derdi.
Se­vi­li Er­te­kin can dost, tüm ya­şa­mın bo­yun­ca Türk göç­men­le­rin kar­şı­laş­tı­ğı ni­te­lik­te ve ana­di­li eği­tim, ırk­çı­lık gibi so­run­la­rın yanı sıra eşit hak­lar­dan ya­rar­lan­ma­la­rı için
Ber­lin’deki tüm ya­şa­mın bo­yun­ca mü­ca­de­le ettin, göç­men kar­şı­tı ya­sa­la­rın çı­ka­rıl­ma­sı­nı en­gel­le­yecek ve ka­za­nım­lar elde edecek ör­güt­len­me­ler için­de yer aldın, ku­ru­luş­la­rı­na kat­kı­da bu­lun­dan. Ça­lış­man, mü­ca­de­len unu­tul­ma­ya­cak, ya­şa­tı­la­cak ve ile­ri­ye gö­tü­rü­le­cek­tir.
Rahat uyu, öm­rüm­de ilk defa bir mezar için güzel ke­li­me­si­ni duy­dum, sana layık dü­zen­len­miş.

“Eğer örü­lecek bir duvar varsa, em­per­ya­liz­me, tüm canlı var­lık­la­rı yok eden sa­vaş­la­ra, yer­yü­zü ve gök­yü­zü­nün yağ­ma­lan­ma­sı­na, tah­rip edil­me­si­ne ve in­san­la­rın kar­deş­çe bir­lik­te ya­şa­ma­la­rı­na engel olan güç­le­re karşı ol­ma­lı­dır.”
Dr. Er­te­kin Özcan, 2023

Oku­ya­rak kalın!

Kay­nak­lar:
Er­te­kin Özcan, Al­man­ya’daki Tür­ki­ye, Tekin Ya­yı­ne­vi, İstan­bul 2024, alın­tı: s.739
ISBN: 978-9944-61-341-5

Söy­le­şi:
Kemal Yal­çın, Twit­ter, Boc­hum 27 Ekim 2021

Wi­ki­pe­dia