(“Türkiyelilik kavramı" tartışmaları üzerine…)
"Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran Türkiye halkına Türk milleti denir."
– Mustafa Kemal ATATÜRK –
***
"Türk Devleti'ne vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türk'tür."
– T.C. Anayasası Madde 66 –
***
Zamanı onda yitirdim ben
Yitik zamanlara onda eriştim
En soylu yoksulluğun toprak döşeli sarayında
Bir taç gibi kondu başıma Türkiyeliliğim.
(Bülent Ecevit- Pülümür'ün Yaşsız Kadını )
***
Ülkemizde bir kavram kargaşası yaşanıyor… Ne mutlu Türk olana ile Ne mutlu Türküm diyene arasındaki farkı kavrama noktasında sıkıntı çekiyoruz… Gerek Atatürk’ün sözü, gerek Anayasamızın 66. maddesinde tanımlanan vatandaşlık kavramı Türkiye Cumhuriyeti’ni vatan olarak kabul etmiş tüm insanları bir ad altında kucaklamaktadır…
Türkiyelilik, Türk vatandaşı bireylerini kapsayan ulusal bir üst kimlik tanımı olarak kabul görüyor... Ülkemizde çok sayıda etnik yapının olduğu biliniyor… Bu yapılar Türk vatandaşlığı bağıyla birbirine bağlıdır… Bu yapıların hepsi birer çiçektir ve bu çiçeklerden güzel bir buket oluşturmuştur… Bu buketin adı Türkiye Cumhuriyetidir… Her çiçeğin kendi özgün yapısını, rengini koruması, geliştirmesi kadar doğal bir şey olamaz… Renklerin cümbüşünden, kardeşliğinden, kokusundan çok güzel bir çiçek buketi ve birlikteliği oluşmuştur… Bu bukete, laiklik sahip çıkarak, çok önemli bir katkı sağlamıştır… Bu buketin adından gocunanlar ve bunu sorun edenler var… Bu buketten ayrılmak isteyen çiçekler, zengin bir buketin güzelliğinden olanaklarından, gücünden mahrum olacaklardır…
***
“Türkiyelilik” kavramına milliyetçiler tepki göstermektedirler… Buna örnek olarak da “Bir Alman, Almanyalıyım, bir Fransız, Fransalıyım demiyorsa, Bir Türkü’n de ben Türkiyeliyim demesinin doğru olmadığını belirtiyorlar… Oysa bizim İngiliz alarak adlandırdığımız kavram gerçekte “Britisch” – Büyük Britanyadır ve İskoçya’yı ve Galler’i de içine alır… Diğer yandan bir Çin vatandaşı Çinliyim, Mısır vatandaşı Mısırlıyım, Cezayir vatandaşı Cezayirliyim, bir İran vatandaşı İranlıyım, bir Amerika vatandaşı Amerikalıyım diyebiliyor… Türkiyelilik kavramı, Bülent Ecevit’in şiirinde de yer aldığı gibi, Tansu Çiller ve Recep Tayyip Erdoğan gibi siyasetçiler tarafından da dillendirilmiştir…
Toplumlar değişiyor ve devamlı bir değişimi de yaşıyorlar…
Türkiyelilik, etnik kökenin ötesinde bir coğrafyanın bir vatanın adını çağrıştırmaktadır… Türkiyelilik aynı zamanda bir çiçek demetinin de adıdır… Türk ve Türkiyelilik kavramlarını birbirine zıt kavramlar gibi düşünmek pek doğru olmasa gerek… Türkiyelik kavramı daha geniş bir kitleyi kapsamaktadır…
***
Toplumlar hızla bir değişim yaşıyorlar… Bizim de toplum olarak bazı gerçekleri görmemizin zamanıdır… Bir çiçek demeti içinde sevgiyle, dostlukla hep birlikte mutluluk içinde yaşamak istiyorsak, her çiçeğin kendisine özgü kokusuna, rengine saygı göstermeliyiz… Her çiçeğin beslenmeye, sulanmaya, kendini göstermeye hakkının olduğunu düşünelim… Kavramları dar bir alana hapsetmektense ortakça paylaşalım… Atatürk’ün; "Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran Türkiye halkına Türk milleti denir."Tanımlamasını bu yönüyle çok anlamlı ve gerçekçi buluyorum…
***
Türk yerine Türkiyeli teriminin kullanılması, ülkemizde çok yönlü olarak tartışılıyor. “lı, li, lu, lü isimden isim yapan yapım eklerimizdir.
Bu yapım eki, sahipliği, sahip olmayı, ait olmayı ve bağlılığı belirtir.
Türkiyeli kavramı bu anlamda; Türkiye’ye bağlılığı ifade eder. Türk vatandaşlığı kavramını içerir.
Günümüzde Dünya vatandaşlığı konuşuluyor, sporcular istediği ülkenin vatandaşı olarak o ülkenin adına yarışabiliyorlar… Alman Vatandaşı Türk İlkay Gündoğan Alman Futbol Milli Takımın kaptanı olarak Almanya için oynuyor ama biz de bir Türk olarak onunla gurur duyuyoruz…
Küba asıllı Kadın Voleybol Milli Takımımızın oyuncusu Melisa Vargas, Küba asıllı Türk voleybolcumuzdur ve onunla gurur duyuyoruz…
Dünya, Dünya vatandaşlığına, evrensel anlamda Dünya dinine doğru evriliyor zaten..Nerdeyse damak zevkleri bile aynılaşıyor…
Türkiyelilik kavramına o kadar takılıp kalmamak gerekiyor…