İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı ve Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu’nun üniversite diplomasının iptali, daha sonra 19 Mart 2025 tarihinde tutuklanmasını, bilhassa biz yurtdışında yaşayan insanlar için anlamak, açıklamak ve yorum yapmak oldukça zor. Yurtdışı Türkleri Türkiye’de olanlara kayıtsız kalamaz. Çünkü Türkiye’de cereyan eden negatif olan olaylardan Avrupa’da her birey sorumlu tutulur. Tüm Türk Toplumuna mal edilir.
Yalnız Türkiye’de konu güncel olduğu için bu konuyla ilgilenmiyorum. Mesleğim icabı diploma her zaman ilgim alanıdır.
Her öğretmen öğrencilerinin yeteneği varsa, yüksek tahsil yapmasını arzu eder. Diploma sahibi öğrendiği meslekte becerisine göre uzman olduğu alanda başarı gösterir.
Diploma kavramı Yunancadan dilimize alınmıştır. Bir öğrenim derecesini bitirene ya da bir sanatta, bir meslekte yetki kazanana verilen belgedir. Eşanlamı şahadetname, hukuk diploması, elektrikçilik diploması gibi.
Alman eğitim öğretimde ilkokuldan sonra dört çeşit orta öğretim okulu vardır. Yalnız liseye gidenler doğrudan üniversiteye devam ederler. Lise diplomasında not toplamına, yetenek ve başarısına göre branş, üniversitede bölüm seçme hakkı imkânı vardır.
Okullarda katı duvarlar yoktur, bir okuldan diğer okula geçiş esnektir. Altmış yıllarında konuk işçi olarak gelen işçilerin çocukları meslek okullarına hazırlayan orta öğretim okullarından, bu esneklik sayesinde Yüksek Meslek Okul veya üniversiteye geçebilmiştir.
Federal Almanya Cumhurbaşkanı olmak için kanunen ön görülen üniversite diplomasına sahip olma şartı yoktur. Ama yüksek okul veya üniversite diplomasına sahip olmadan politikacı, milletvekili olanların istisna denecek kadar sayıları azdır.
Saraçlıktan Devlet Cumhurbaşkanı olan Friedrich Ebert (1871 – 1925) buna örnektir.
Friedrich Ebert 4 Şubat 1871 tarihinde Heidelberg’de dünyaya geldi. Çok çocuklu ailenin oğlu, babası terzi idi. İlkokulu bitirdikten sonra 1885 yılında saraçlık mesleğinde çıraklık yaptı. Ustalık belgesi almak için gezici olarak çeşitli ustaların yanında çalışması gerekiyordu. 1889 yılında Alman Sosyal Demokrat Partisine üye oldu. Saraçlar Birliği Çalışma Kolu Başkanlığı yaptı. İşçi Olan Louise Rump ile evlendi. 1893 yılında Bremer-Bürger-Zeitung, parti gazetesinde redaktör olarak işe başladı. Bir yıl sonra parti genelbaşkanı seçildi. İşçi sınıfından geldiği için işçilerin asgari maaşlarının sabitleşmesinde gayret gösterdi.
At takımları, eyer, araba koşumları ve meşin eşya gibi şeyler yapan zanaatçı, saraç olan Friedrich Ebert’in politikada işi kolay değildi.
Parti yönetiminde, imparatorluk meclisinde görevi Birinci Paylaşım Savaşı esnasında zor dönemdi. Adı Barış olması iki oğlunu savaşta kaybetmesini önleyemedi.
6 Şubat 1919 Meclis Başkanı olarak Büyük Millet Meclisin Weimar şehrinde açılışını yaptı. Beş gün sonra Kayser Devlet Cumhurbaşkanı seçildi.
Ayrım yapmadan tüm Alman vatandaşların Cumhurbaşkanı olmuştur. Kökenini unutmadan, demokrasinin demokratlara ihtiyacı olduğu bilinciyle parti politikası değil devlet politikası yapmıştır.
2 Mart 1925 tarihinde adıyla kurulan Friedrich Ebert Vakfı bilhassa işçi sınıfından başaran üniversite öğrencilerine burs vermektedir.
Elbette yüksek okul üniversite diploması önemlidir. Ama bu anlayış diğer diplomaların değerini düşürmez, yok saymaz.
Yetkisi, başarısı diploma ile belgelenmiş olan her meslek toplumda değer görmeli, diplomalı kuaför, diplomalı aşçı gibi.
Aynı şekilde, bir kimse bir işi yapabilecek yetkisi olduğunu bildiren belgeye sahip ise ehliyeti vardır, şoförlük ehliyeti gibi.
Evlilik ehliyeti, en küçük enstitü olan aileyi demokrasinin olmazsa olmaz şartlarına, kurallarına hazırlamalıdır. Her vatandaş için hak, hukuk ve adalet eşit şekilde geçerli olmalıdır.
Bir bilim ya da sanat alanında geniş görgü ya da bilgisi olan kişi uzman olur, topluma hizmet eder. Herhangi bir branşla sınırlı değildir. Kültürel, sosyal, finansal, ekonomi, sağlık ve bilim alanında uzmanlara ihtiyaç vardır.
Bir hastalık ya da bir organla ilgili hastalıklar üzerinde çalışan hekim uzmandır, diploması vardır, çocuk hastalıkları, göz hastalıkları uzmanlığı.
Maddi veya diğer sebeplerle tahsil yapma fırsatı olmayan her insana her yaşta yüksek tahsil yapma, diploma alma imkânı verilmelidir. Nitekim bugün emeklilere bile Almanya’da üniversiteye gitmeleri teşvik edilmektedir.
Diyelim ki, bir site derneğine diplomasız bir başkan seçildi. Her yönetim kurulu seçiminde rakiplerini destekleyenlerle devamlı kavga içindedir. Başkanlık görevi elinden giderse itibarı da elden gidecektir. Çalışma arkadaşlarını liyakate göre, yapacak yetkisi olanları seçmez. Başkanlığını devam ettirmesi gerekir. Çünkü ömür boyu diplomalılara imrenme ile geçirmiştir. İmrenme kıskançlığa dönerse nefret ve kin oluşur. O sitede barış, iyi komşuluk ilişkileri gelişemez.
Diplomasız Başkan Hitler ve onu destekleyenlerin yaptıkları kötü olaylar tarihçiler tarafından kayda geçmiştir. Dünyayı savaşa götürmüş ve milyonlarca insanın hayatı yok edilmiştir.
Yalnız yaşadığı zamanı değil, Alman halkının geleceğine de kara lekeyi sürmüştür. Bugün seksen yıl sonra Almanya İsrail hükümetinin hatalarını söyleyemiyor.
Yahudi düşmanlığından İsrail devlet politikasını ayırt edemiyor. Öyle ki diplomalı Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Netanyahu bizim adımıza kirli işi yapıyor, diyebiliyor. Kirli iş, Filistin’de milyonlarca insanın öldürülmesi, evsiz barksız bırakılması, sığınmacı olarak yollara düşürülmesi.
Diplomalı diplomasız insana insan olduğu için değer verilen bir ülkede sahte diplomaya, ehliyete gerek kalmaz. İş iştir, her iş iyidir.
Alman anayasasının ilk üç maddesi gezegenimizin, dünyanın anayasasının ilk üç maddesi olarak kabul edilmelidir.
“İnsanın onuru [şeref ve haysiyeti] dokunulmazdır. Tüm devlet erki ona saygı göstermek ve onu korumakla yükümlüdür.”
“Herkes başkalarının haklarını ihlal etmediği, Anayasal düzene ya da ahlâk kurallarına karşı gelmediği sürece, kişiliğini serbestçe geliştirme hakkına sahiptir.”
“Erkekler ve kadınlar eşit haklara sahiptir. Devlet kadınların ve erkeklerin eşitliğinin gerçekten sağlanmasını özendirir [teşvik eder] ve bulunan dezavantajların giderilmesi için uğraşır.”
Hoşça kalın!
Kaynaklar:
Wikipedia, Friedrich Ebert, Biyografi
Alıntı:
Federal Almanya Cumhuriyeti Anayasası, Concept Verlag, Berlin 1999,
Alişan Genç (Çeviri)