Sıcak havalarda insanların yaşam kalitesini olumsuz etkileyen sineklerden bir kısmının Aydın’ın milli meyvesi incir için hayati önem taşıdığı belirtildi. İncir meyvesinin tozlaşması için halk arasında ilek adı verilen erkek incir meyvelerinin içinden çıkan sinekler incir meyvesinin tozlaşmasında kullanılıyor. Aydın’da incirlerin tozlaşma sezonuna girmesi ile birlikte incir üretimi yapılan yerleşim birimlerinde ilek pazarları kuruldu. Sineği bol olan erkek incirlerin oldukça değerli olduğu ilek pazarlarında incirleri tozlaşmasını sağlayacak olan sinekleri barındıran erkek incirlerin kilosu 20-40 TL’den alınıp satılıyor.
Dünyanın en kaliteli incirinin yetiştiği Aydın’da sinekler incir meyvesinin olgunlaşması için kullanılıyor. İncir üretiminin yapıldığı ilçelerde sabahın erken saatlerindeki kurulan erkek sinek pazarı hareketli anlara sahne oluyor. Kilosu 20 TL’den 40 TL’ye kadar satılan ve içerisinden yüzlerce erkek incir tozu taşıyan sinek bulunan ’ilek’ adlı sinek deposu ürünler incir üreticileri tarafından satın alınıyor. İncir üretiminin yoğun olduğu Aydın’ın İncirliova ilçesinde bulunan ilek pazarı sabahın erken saatlerinde açılıyor. İncir üreticileri tarafından çuvallarla alınıp bahçelere götürülen ilek ürününden çıkan erkek incir tozu taşıyan sineklerin ise incir meyvesini dölleyerek olgunlaşmasını sağladığı belirtildi.
Bazı yıllar kilosu 100 TL’yi bulan ilek pazarında bu yıl sezonda herhangi bir sıkıntı olmadığı için fiyatların cazip olduğu belirtildi. Dünyada insan eliyle tozlaşması sağlanan tek meyve olarak bilinen incir meyvesinin olgunlaşması için ilekleme adı verilen (erkek incir meyvelerinin meyve veren dişi meyve ağaçlarına asılması) işleminin şart olduğunu belirten üreticiler incirden başka hiç bir üründe böyle bir işlemin olmadığını belirttiler. Her Geçtiğimiz yıllarda dişi meyve olarak adlandırılan incirin erken gelişmesi tozlaşmayı sağlayan ilek adlı erkek incirin geç olgunlaşması nedeniyle sıkıntı yaşandığını ancak bu yıl sezonda herhangi bir sıkıntı görülmediğini belirten İncirliovalı ilekçilerden Hakan Erol, "25 yıldır ticaret, 10 yıldır da ilek işi ile uğraşıyorum. İlek fiyatları döviz kuru gibi bir iniyor bir çıkıyor. Bugün ile yarının fiyatı aynı olmayabiliyor. İlek fiyatları şu anda çok iyi. Son zamanlarda yağan yağışların olumsuz etkisi olsa da şu anda kilosu 30-40 TL’den alıcı buluyor. Sonra ne olacak bilinmez" dedi.
"İlek atılmazsa incir mahsul vermez"
İleğin incirleri olgunlaştırdığını ilek atılmazsa incirin mahsul vermeyeceğini belirten Erol, "Bunun üzerindeki sinekler incirlerin içerisine girerek aşılıyor ve incirler olgunlaşıyor. Bir tane erkek incirin içerisinden yüzlerce sinek çıkıyor. İncirlere ilek atılmazsa incirler olgunlaşmayacağı için dökülür ve malsul olmaz. Bu ilekler toplandıktan sonra 1-2 gün içerisinde satılmaz ise bir işe yaramaz ve çöpe dökmek gerekiyor" diye konuşarak, reçeli de yapılan ileği zaman zaman temin etmekte sıkıntı yaşandığını kaydetti.
"Milyonlarca sinek var"
Efeler İmamköy Mahallesi’nden Fahri Ünver ise ileği yetiştirmek kadar korunmasının önemli olduğunu belirterek, "Gölgeye koyarsan bir hafta boyunca içerisinden sinek çıkar. İleklerin her birinin içerisinde milyonlarca sinek bulunuyor. Sabah saatlerinde güneş doğunca yumurta şişer ve sinek patlayan yumurtasından çıkarak incire girer. İncire giren sinek, incirin ağzı kapanmaz ise tozunu bırakır ve geri çıkar. Orada işlevini bitirir ve ölür. Ağzı kapanırsa da incirin içerisinde kalır" ifadelerini kullandı.