Aydın’ın Köşk ilçesinde Yunan zulmünün izlerini taşıyan 5 asırlık çınar ağacında takılı olan çengellerin hikayesi adeta duyanların yüreğini dağlıyor. İşgal yıllarında onlarca masum insanın asılıp işkence yapılarak katledildiği çınar aradan geçen 105 yıla rağmen tarihin acı hatıralarını halen üzerinde taşıyor. Şehir merkezinin tam ortasında yer alan bir çınar sadece asırlık bir ağaç değil aynı zamanda ibret vesikası olarak görülüyor.
Kurtuluş Savaşı yıllarında Yunanlılar tarafından işgal edilen ilçede, 5 asırlık tarihi çınarın gövdesine çakılmış demir çengellerde yüzlerce masum insan ayaklarından asılarak çelik yaylarla vücutlarında et kalmayıncaya kadar dövülerek işkence edildiği biliniyor.
"İşkenceye şahit olan Destina bile aklını yitirdi"
Aydın’ın ünlü tarihçilerinden ve Kurtuluş Savaşı yıllarına ait çeşitli kitapları bulunan Sabahattin Burhan, 1919’lu yıllarda yaşanan bu olayları birinci ağızdan dinlerken ve olayların şahitleri anlatırken çok duygulandığını belirterek, Çınar’ın hikayesinin genç nesle mutlaka aktarılması gerektiğini belirtti. O dönem Yunanlıların yaptığı zulümlere şahit olan Destina adlı bir Rum kadının gördüklerine dayanamayıp aklını yitirdiğini ve aklen malul olarak öldüğünü dinlediğini aktaran Burhan, yaklaşık 5 asırlık olduğu düşünülen Köşk ilçesindeki tarihi çınarın gövdesinde yer alan çengellerin ilk olarak Osmanlı döneminde sokak aydınlatmasında kullanılan şamdanların asılması amacıyla çakıldığını belirtti.
Sadece Köşk’teki ‘Koca Kavak’ olarak bilinen çınarın hikayesinin bile bugünlerin kıymetini bilmek için yeterli olduğunun altını çizen Burhan; “Tarihe tanıklık eden bu çınarın sol tarafında kalan bina o zamanlar Yunan karakolu olarak kullanılırmış. Sağa bakan sokağın karşısındaki ev de Destina adlı bir Rum kadına aitmiş. Yunanlılar çeşitli yerlerden yakalayıp getirdikleri masum insanların üstünü soyar ayaklarından bu çengellere astıktan sonra çelik yaylar ile hem döverler hem de vücutlarındaki etleri kopartırlar yani insanlarımızı inlete inlete katlederlermiş. Diğer bir işkence şekli de yakaladıkları masum halkı çınarın dibine getirip el ve ayaklarını bağlayıp burnunu da sıktıkları kişileri ağzı ile nefes almak istediği sırada ibrikle su dökerek ciğerlerini su doldururlarmış. ‘Ciğer patlatma’ işkencesi dedikleri bu yöntemle de yüzlerce insanı katletmişler. Bu işkencelere şahit olan kavağın karşısındaki evde oturan Destina adlı Rum kadın Yunanlıların Türklere yaptığı bu zulme şahit ola ola aklını kaçırmış. Ölünceye kadar Köşk’ten ayrılmamış” dedi.
“Akıl sağlığını yitirdikleri bilinmektedir”
Geçtiğimiz yıl Eylül ayında kimliklendirme çalışmaları tamamlanan asırlık çınar ağacının hüzünlü hikayesi genç nesillere aktarılması amacıyla asırlık ağacın önüne asılan tanıtım tabelasında ise “100 yıl önce Köşk’teki Yunan işgali sırasında işkencelerden geçirilen vatandaşlarımızın acı hatıralarına tanık olan bu asırlık ağaç, ecdadımızın matemini sinesinde yaşayan ve yaşatan bir ibret vesikasıdır. Yapılan araştırmalara göre 500 yaşında olduğu tespit edilen bu asırlık ağaç, Yunan mezaliminin izlerini taşımaktadır. O döneme tanık olanların, işkencelerden geçirilen Müslüman vatandaşların yaşadıkları karşısında akıl sağlıklarını yitirdikleri bilinmektedir” ifadeleri yer aldı.